Sukhwinder Singh voelt geen kou, zegt hij vrolijk. Over de laadbak van zijn tractor is een groot stuk zeil gehangen en op de vloer liggen tapijten en hopen fleecedekens naast tassen vol etenswaar waartussen Singh samen met nog negen anderen nu al zes winterse nachten slaapt. Wortels, aardappelen, bonen. Genoeg, vertelt de 38-jarige boer uit Punjab, om hun protest op dit stuk snelweg minstens twee, drie maanden vol te houden. „Of langer, als dat nodig is."
Ze zijn niet alleen. Singhs tractor staat geparkeerd tussen die van duizenden anderen waaruit op een maandagmorgen benen bungelen en vlaggen wapperen. Boeren, net als Singh, die vorige week honderden kilometers naar hoofdstad New Delhi tuften en daar nu ten overstaan van waterkanonnen en zwaarbewapende anti-releenheden belangrijke toegangswegen blokkeren. Uit protest tegen een reeks nieuwe wetten waardoor zij, zo vrezen ze, overgeleverd zijn aan de grillen van grote bedrijven.
„Wanneer onrecht wet wordt, wordt protest een plicht", zegt een jonge boer plechtig terwijl een groepje mannen om hen heen driftig knikt. „De bal ligt nu bij de regering, wij gaan nergens heen."
De grensblokkades die iedere dag verder aanzwellen zijn een hoofdpijndossier voor de regering van premier Narendra Modi, voor wie de boeren een belangrijk deel van het electoraat vormen. De hervormingen die zij deze zomer door het parlement joeg, werden juist gepresenteerd als „pro-boeren"-beleid. Immers, door de van oudsher door de staat gereguleerde landbouwmarkt open te gooien voor private partijen, zouden boeren meer vrijheid krijgen hun producten te kunnen verkopen.
Afgelopen zondag herhaalde premier Modi dat nog maar eens in zijn maandelijkse radioprogramma Mann Ki Baat (Innerlijke Gedachten). De hervormingen hebben boeren ,,niet alleen ontdaan van hun ketenen", zei hij, ze hebben hen ook ,,nieuwe rechten en kansen gegeven".
Minimumprijzen
De boeren zien dit anders. Zij vrezen dat dit slechts de opmaat is naar een verdere ontmanteling van regelingen die hun vaak toch al schamele inkomen moeten beschermen, zoals de minimumprijzen die de regering nu nog garandeert voor producten als tarwe en rijst. In Punjab en Haryana, niet toevallig de 'graanschuren van India', is de weerstand het felst. Al weken bezetten boeren daar wegen en treinsporen en eisen ze dat de nieuwe wetten worden teruggedraaid.
„Maar de regering luistert niet", zegt Sukhman Singh (23), een donkerblauwe tulband om zijn hoofd gewikkeld. „Daarom zijn we nu hier." In een colonne van tractoren reed hij vorige week in twee dagen van Ludhiana in het noorden van Punjab naar de zogeheten Singhu-grens met Delhi, een tocht van ruim driehonderd kilometer. Daar stuitten de boeren op vrachtwagens vol zand en betonnen blokken waarmee de politie hen de weg tot de hoofdstad probeerde te versperren.
Dat leidde op sommige plekken tot confrontaties waarbij traangasgranaten op de boeren werden afgeschoten en ze met waterkanonnen werden bestookt. Inmiddels is de sfeer aanzienlijk gemoedelijker. Het hart van Delhi is niet meer hun eindbestemming, legt Singh uit. De boerenvakbonden die de protesten leiden, vertegenwoordigd door kleurrijke vlaggen en buttons, besloten dat het blokkeren van belangrijke toegangswegen tot de hoofdstad een stuk effectiever is: hier blijken ze moeilijker te negeren.
Waslijnen tussen tractoren
En dus hebben ze waslijnen tussen hun tractoren opgehangen en zijn greppels omgevormd tot provisorische oventjes waarboven op hoog tempo chapati's worden bereid. Overal op het asfalt liggen dunne matrasjes waarop de krant wordt gelezen, een dutje wordt gedaan of waarop mannen met tulbanden op zoete thee schenken aan eenieder die langsloopt. In de verte, achter hun barricades, hangen honderden agenten loom in de zon. ,,We zitten hier nog wel even", grapt een van hen.
Want een uitkomst uit de huidige patstelling lijkt nog niet in zicht. Vertegenwoordigers van vakbonden accepteerden dinsdag een aanbod om met enkele ministers rond tafel te gaan zitten, maar benadrukten dat over hun eis – het schrappen van de nieuwe wetten – „niet valt te onderhandelen". De regering is dit geenszins van plan. Zij geeft de schuld van de weerstand aan de oppositie die de boeren zou hebben „misleid" met valse informatie en leugens.
Nergens in de nieuwe wetten staat bijvoorbeeld dat de gereguleerde landbouwmarkten worden ontmanteld. Deze mandi's vormen al decennia de kern van de verkoop van agrarische producten in India en geven boeren een zekere garantie op vaste en minimale prijzen. Dat klopt, zegt R. Ramakumar, econoom aan het Tata Institute of Social Sciences in Mumbai. „Maar de vrees is dat mandi's irrelevant worden gemaakt en uiteindelijk zullen verdwijnen."
Ongereguleerde handelaren
Die vrees is volgens hem niet ongegrond. Als voorbeeld noemt de econoom de staat Bihar, waar het mandi-systeem in 2006 werd opgedoekt. Ook toen was het idee dat dit private investeringen zou aantrekken. Dat gebeurde echter niet, zegt Ramakumar. „In plaats daarvan ontstond een vacuüm dat boeren overleverde aan ongereguleerde handelaren en de prijzen die zij wilden betalen."
Het is die angst die de protesten voedt. Te meer door de gehaaste wijze waarop de wetten zijn aangenomen: onder luid protest van de oppositie waarbij zelfs coalitiegenoten van premier Modi's BJP-partij dreigden hun alliantie te verbreken - wat een van hen ook deed. „De regering zegt dat ze pro-boeren is, maar ze luistert alleen naar de grote bedrijven", zegt Sukhman Singh, terwijl hij kruimels uit zijn baard klopt.
Net als anderen gelooft hij weinig van de belofte dat aan de minimumprijzen niet wordt getornd. Als dat zo is, vraagt de jonge boer, waarom hebben ze dat dan niet vastgelegd? „Omdat ze er wel van af willen, daarom." Dat gaan we niet laten gebeuren, zegt Singh, zijn armen over elkaar. Of de wetten worden geschrapt, of er komt zwart op wit dat de minimumprijzen blijven. Met minder nemen ze geen genoegen. „Al moeten we hier zes maanden blijven."
Een Afghaanse vrouw van de kleine Sikh-gemeenschap in het ziekenhuis in Kabul na de aanslag.